Navên xwedê li cem êzîdiyan

 

Li gorî mîtolojiya êzdatiyê ku  bi navê 7 milyaketên miqerim tên gotin, piştî xwedê girîngî û heskirina wan heye. Xwedê di destpêkê de, gewherekî spî xuliqand û kevokek jê afirand navê wê kire Enger û gewherek avête ser pişta wî û çil hezar sal rûnişt li ser. Di Mishefa Reş de, weha hatiye:

 
Roja yekem/yekşem, milyaketê bi navê Tawisî Melek, mezinê her şeş milyaketan hate xuliqandin.
Roja duşemê, Melek Dirdayîl/ Şêx Sin.
Roja sêşemê, Melek Îsrafîl/ Şêşims.
Roja çarşemê, Melek Mîkayîl/ Şêxûbekir.
Roja pêncşemê, Melek Cebraîl/ Nasredîn.
Roja înê, Melek Şimxayîl/ Şerfedîn.
Roja şemiyê, Melek Nûrayîl/ Fexredîn.

 

Piştre xwedê sûretê (wêneyê) esman, erd, heyv, rojê xuliqand û weha wirde wirde gerdûn bi giştî hate afirandin.

Li gorî bîr û baweriya êzîdatiyê xwedê di destpêkê de, sira xwe da van milyaketan û paşê&nb ... Читать дальше »

Çarşemê hesava ne e’yda Kuloç

Vê dewyê hinek malper û rojnema da derheqa wa gotî Eyda Kuloç da tê nîvîsar.
Mixabin nivîsvanê wan gotara jî hîmlî dunavin, lêkolînvan û nivîskarin...Evê nerastyê ez mecbûr kirim derheqa wî rê-rizmê dînî da, ku cem Êzdiyên Rûsyayê tê pêkanîn, vê gotarê binivîsim. Li nav civaka Êzdiyan da tu cara nehatye gotin Êyda Kuloç yan eyda Kloçê serê salê. Petandina Kuloçê serê salê percek ji wî rê-rismê dînî ye, kîjanî ra dibêjin: Çarşemê hesava. (Koka vê rê-rizma dînî ji kî demî da dest pê bûye û çima tenê li nav Êzdiyên Rûsyayê da maye lêkolîna zanyarî ya dûr û bingehîn dixweze. Em wî karî bihêlin zanyarên pêshwextyê ra).
 Çarşemê hesava destpêka meha Adarê da dest pê diben, sê çarshemin. (Hinek cîya çarshema çara jî lê zêde dikin). Hesenê Şêx Keleşê, ku ji malbeteke gundê Şamîranê (Ermenistan) ya a’limye bi nav û denge e ( Biroşyûra RÊ-RIZMA MILETÊ ÊZDÎ ANEGORÎ QIRARÊ DÎN, , Yêrêvan, 1994, rû 35) wa din ... Читать дальше »

Duwa Êvarê

Ya siwarê rojhilatê, rojava yê
Hûn bidene xatira dotê û dayê
Hûn me xilas kin ji qedayê, ji bela yê
Hûn bidene xatira kaniya sipî yê
Ya Şêşims tu halê mala xwe bipirsî û me jî vê carê

Hûn bidene xatira erş û kursî
Gay û masî
Heyat li kursî
Ya Şeşims tu li halê me û hazira bipirsî


Hûn bidene xatira lewh û qelem e
Hewa û Adem e
ya rabî tu li bang û hawara me were
Li hemû çaxa û li hemû dem a
Ya Şêşims tu pirsiyarekê li halê me û hazira bik e

Hûn bidene xatira çerxan û felekan
Horiyan û melekan
Sira Tawsî Melek û çarde tebeqan
Ya Şêşims tu pirsiyareke xêrê li me û hazira bike

Hûn bidine xatira buhi·tê û dar ê
Kafê û mixar ê
Sira Êzî û Bêtil Far ê
Ya Şêşims tu pirsiyareke xêrê li me û hazira bike vê car ê

Hûn bidene xatira dira spî ye
Melekê bêrî ye
Sira Êzî ye
Ya Şêşims li dîwana siltan Şêxadî
Tu b ... Читать дальше »

Duwa Nîvro

Ya rebî tu bidî xatirê sitûna erd û ezman
Leyl û leyletil qedrê suretil rahman
Û sunetê virêkey han

Ya rebî tu bidî xatirê gayê binê din ê
Û masiyê bi tenê kerema xwedanê xîveta veday,
ser girê kela dengiz ê
Ya rebî tu bo me û sunetê bi rêkî,
dewrêşê runiştî li kafa zimzim ê

Ya rebî tu bidî xatriê sira çêbuyî li nav mêr a
Li xewlexanê de
Yê xwe kiriye pisê Şêxadî di mixarê de
Yarebî tu me û sinetxanê xilas bikî
Ji gunehê me kirî,li gel dê û bavê de

Ya rebî tu bidî xatirê melek Şêsin ê Adî ye
Yê serê xwe daye pêxama sinetê ye
Ya rebî tu bo me û sinetê bi rêkî rêsqekî,
ji xizna xwe a jorî ye

Ya rebî tu bidî xatirê Şêxê sunet ê
Û çend xas û mominê bo te dikin xizmet ê
Ya rebî tu bo me û sinetê bi rêkî risqekî,
ji xezîna xwe a qudretê
Ya rebî tu pirsiyareke xêrê li halê me û sinetê bikî ye

Ya rebî tu bidî xatirê mêrê bi duwa ... Читать дальше »

Duwa

Şehda dînêmin yek xweda ye
Emîn Cebraîl evîniya Ezdaye ye
Bergeha min roj û mergeh e

Silavên min li mergehê li Lalişê
Û li xwedanê qubêyê
Şêxadî Şêxê min e, ji nûra padşa ye
Şemsê Êzdînê çira ye

Pîrê min Hesin Meman e
Hoste û merebî ji mala Baban e
Kaniya Sipî mora min e
Kaf û mixar û zimzim Heca min e
Tawisî Melek şahda îmana min e
Wisa jî tê gotin(2)

Şehda dînê min êk Ellah
melik Şêx Sin heq hebîbillah
Meqlub û Mergeh sela
Silavêt mêra li lalişê meqlubî
birî mehê, cotên quba, li wî erdê
Êzîdxan ser dikêşne ber
Íbadetê sucdehê

Siltan Êzî pedşê mine
Şêxûbekir mewlayê min e
(Şêx mamed) Merebiyê min e
(Şêxalê Şemsa) Şêxê min e
(Hesin Meman) Pîrê min e
Tawisîmelek şehde û îmanêt min e
kaf û mixar û zimzim heca mine
Qubletil bidor qubleta min e
(Melik Şêxsin) baxweyê mine
(Şêx Mûsê sor) xud ... Читать дальше »

Duwa Sibê

Amîn amîn xwedê tibareAmîn amîn xwedê tibarek li dîn
Tifaqe li tifaqîn
Xwedê esil xaliqîn.

Bi hîmeta melek Şemsedîn
Amadîn,Babadîn,Nasirdîn,
Sicadîn,melek Fexredîn
Şêşims li ser qeweta me û dîn
Melekê Adî tace ji ewil heta bi axirîn
Ya xwedê tu derê xêra veke, derê era wergerîn.

Berî roj ziriqî Melek Emîn li ber şefiqî
Nûr bû ji nûrê tifiqî
Siphan ji te ya xaliqî.

Ji malê hetanî malê,Şêşimse xwedanê sêqalê
Dest û damanê Şêşims nabirim ji xeyalê.

Ji derecê hetanî derecê
Şêşimse xwedanê ferecê
dest û damanên Şêşims
Radimûsim li dewsa kabê, cîyê hecê.

Ji sitûnê hetanî sitûnê
Çil mifte heye li derê Xizînê
Şêşims dane destê xwedanê marîfetê û nasînê.

ji çavan hetanî devî, mora Şêşims lê dikevî
Mora melika germe, nahêlê tû binivî.

Ji serî hetanî bêye piya
ya Şêşims te em danîne devê riya
Dîndara ... Читать дальше »